Oscar 2018: Không phim nào được yếu tố lịch sử hoàn toàn ủng hộ

Dù “The Shape of Water”, “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” hay bất cứ tác phẩm nào giành tượng vàng, đó cũng là điều trái quy luật thường thấy của lịch sử giải Oscar.

Oscar có thể là một sự kiện đơn lẻ. Nhưng để giành chiến thắng tại đêm trao giải của Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh nước Mỹ (AMPAS), mỗi tác phẩm hay cá nhân cần trải qua chặng đường vận động rất dài từ mùa thu, hay thậm chí là LHP Cannes từ tháng 5 hay LHP Sundance từ tháng 1 của năm trước.

Có một số giải thưởng tiền Oscar quan trọng, gây nhiều sự chú ý cho giới quan sát, như PGA của Hiệp hội Sản xuất, SAG của Hiệp hội Diễn viên, WGA của Hiệp hội Biên kịch, DGA của Hiệp hội Đạo diễn, Quả cầu vàng của Hiệp hội Báo chí nước ngoài tại Hollywood, Critics’ Choice Award của Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng, và BAFTA của Viện hàn lâm Anh quốc.

Còn giải Independent Spirits Award (Tinh thần Độc lập) được dành riêng cho dòng phim độc lập với các tác phẩm có kinh phí sản xuất dưới 20 triệu USD. Tuy chia sẻ nhiều điểm tương đồng với Viện hàn lâm trong những năm gần đây, nhưng Tinh thần Độc lập vốn được trao đúng một đêm trước Oscar, tức thời điểm hòm phiếu của AMPAS đã đóng.

Có ba quy luật nổi bật nhất dành cho hạng mục Phim truyện xuất sắc trong lịch sử giải thưởng Oscar. Điều thú vị là cả 9 tác phẩm tranh giải năm nay, bao gồm Call Me by Your Name, Darkest Hour, Dunkirk, Get Out, Lady Bird, Phantom Thread, The Post, The Shape of Water, và Three Billboards Outside Ebbing, Missouri, đều không thỏa mãn cả ba quy luật đó.

Không thể thắng giải Phim truyện xuất sắc nếu không có đề cử Dàn diễn viên xuất sắc của SAG

Trong số 6.687 thành viên của AMPAS, ngành diễn viên chiếm số lượng đông đảo nhất với 1.158 người. Do đó, giải thưởng SAG của Hiệp hội Diễn viên không chỉ thường xuyên “tiên đoán” trúng các hạng mục liên quan tới diễn xuất của Oscar, mà thực tế còn gây ảnh hưởng lớn tới đường đua Phim truyện xuất sắc.

Đến nay, Braveheart (1995) vẫn là phim duy nhất thắng giải Phim truyện xuất sắc của Oscar, mà không có đề cử Dàn diễn viên xuất sắccủa SAG trước đó. Ảnh: Fox.

Giải SAG ra đời năm 1995, nhưng phải tới năm 1996, họ mới giới thiệu hạng mục giải thưởng Dàn diễn viên xuất sắc cho phim điện ảnh. Apollo 13, Get Shorty, How to Make an American Quilt, Nixon và Sense and Sensibility đua tài, với chiến thắng dành cho bộ phim mang đề tài sinh tồn ngoài không gian của đạo diễn Ron Howard.

Đến sự kiện Oscar 1996, Braveheart mới là tác phẩm giành tượng vàng hạng mục Phim truyện xuất sắc, bất chấp việc bị SAG ngó lơ trước đó. Tuy nhiên, bộ phim sử thi của đạo diễn, tài tử Mel Gibson là trường hợp cá biệt duy nhất kể từ đó tới nay!

Nhìn lại đường đua Oscar 2017, tác phẩm ca vũ nhạc La La Land (2016) của đạo diễn Damien Chazelle thống trị các giải thưởng tiền Oscar, và dường như không thể bị ngáng đường.

Ngay cả khi bộ phim không nhận đề cử Dàn diễn viên xuất sắc từ SAG (có lẽ bởi cả phim chỉ có diễn xuất của Emma Stone và Ryan Gosling là đáng kể), giới quan sát vẫn cho rằng đây sẽ là cái tên đi phá vỡ quy luật lịch sử. Nhưng rốt cuộc, điều đó đã không xảy ra. Tượng vàng Oscar được trao cho Moonlight - một tác phẩm đã nhận đề cử Dàn diễn viên xuất sắc của SAG trước đó.

SAG thực tế không hoàn toàn làm ngơ The Shape of Water. Do đó, phim có khả năng sẽ "ngã ngựa" giống như La La Land năm trước. Ảnh: Fox Searchlight.

Năm nay, The Shape of Water gây ấn tượng mạnh mẽ bằng 13 đề cử Oscar, trong đó có hạng mục Phim truyện xuất sắc. Nhưng việc thiếu đi đề cử Dàn diễn viên xuất sắc của SAG từ trước khiến giới quan sát thực sự hoài nghi về cơ hội chiến thắng cuối cùng dành cho tác phẩm, nhất là khi Hiệp hội Diễn viên vẫn cho cá nhân Sally Hawkins và Richard Jenkins đua tài (cả hai sau đó cũng đều nhận đề cử Oscar).

Không thể thắng giải Phim truyện xuất sắc nếu không có đề cử Đạo diễn xuất sắc

Đối thủ lớn nhất của The Shape of Water năm nay là Three Billboards Outside Ebbing, Missouri - câu chuyện về chuyến hành trình tìm kiếm công lý của một người mẹ sau khi lực lượng cảnh sát tại thị trấn Ebbing, Missouri bất lực trong việc tìm kiếm thủ phạm đã hãm hiếp và thiêu chết con gái bà.

Đứng sau dự án là Martin McDonagh, và nhà làm phim người Anh đã nhận đề cử Đạo diễn xuất sắc tại Quả cầu vàng, BAFTA, Critics’ Choice Award, cũng như DGA của Hiệp hội Đạo diễn. Tuy nhiên, tại đường đua quan trọng nhất là Oscar, ông lại vắng mặt, và đành phải theo dõi Christopher Nolan, Paul Thomas Anderson, Guillermo del Toro, Jordan Peele và Greta Gerwig đua tranh.

Nếu Three Billboards Outside Ebbing, Missouri của Martin McDonagh thắng giải năm nay, bộ phim sẽ tái lặp kỳ tích mà chỉ bốn tác phẩm mới làm được trong lịch sử giải thưởng Oscar. Ảnh: Fox Searchlight.

Trong quá khứ, hai giải Phim truyện và Đạo diễn xuất sắc của Oscar rất hay trùng lặp. Nhưng kể từ khi Viện hàn lâm áp dụng luật lá phiếu ưu tiên vào năm 2010, sự vênh nhau bắt đầu xảy ra nhiều hơn, với 5 lần trong 6 năm gần nhất.

Tuy nhiên, việc một bộ phim thắng giải Phim truyện xuất sắc trong khi người chỉ đạo nó không có tên ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc thì mới chỉ xảy ra đúng bốn lần.

Đó là Wings (1927), Grand Hotel (1932), Driving Miss Daisy (1989) và Argo (2012). Liệu Three Billboards Outside Ebbing, Missouri có thể khiến trường hợp hiếm thấy trong lịch sử giải thưởng Oscar lặp lại sớm đến thế?

Không thể thắng giải Phim truyện xuất sắc nếu không có đề cử Dựng phim xuất sắc

Get Out và Lady Bird là hai tác phẩm được giới truyền thông đặc biệt ưu ái trong năm qua, với số điểm gần như tuyệt đối trên chuyên trang tổng hợp ý kiến giới phê bình Rotten Tomatoes. Cả hai đều có mặt trên đường đua Oscar năm nay, nhưng không gây nhiều tiếng vang như The Shape of Water hay Three Billboards Outside Ebbing, Missouri ở chặng “nước rút”.

Có một điều thú vị rằng cả Get Out và Lady Bird đều thỏa mãn hai yếu tố lịch sử mà những đối thủ nặng ký của chúng còn thiếu: nhận đề cử Dàn diễn viên xuất sắc của SAG, và Jordan Peele cùng Greta Gerwig đều có tên ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc (và thậm chí còn cùng nhận đề cử Kịch bản gốc xuất sắc).

Tuy nhiên, có một yếu tố lịch sử thú vị nằm ở hạng mục Dựng phim xuất sắc. Kể từ khi cuộc đua ra đời năm 1934, mới chỉ có 10 phim thắng giải Phim truyện xuất sắc mà không có đề cử dành cho người dựng phim, gồm It Happened One Night (1934), The Life of Emile Zola (1937), Hamlet (1948), Tom Jones (1963), A Man for All Seasons (1966), The Godfather Part II (1974), Annie Hall (1977), Ordinary People (1980), và Birdman (2014).

Có thể thấy Birdman là tác phẩm gần nhất tạo ra ngoại lệ, chặn đứng điều đã kéo dài suốt 33 năm dài trước đó. Tuy nhiên, một bộ phận giới quan sát nhận định rằng quy luật này sẽ còn bị phá vỡ nhiều hơn nữa trong tương lai gần, bởi hạng mục Dựng phim xuất sắc chỉ có 5 ứng viên, còn Phim truyện xuất sắc đã lên 5-10 ứng viên.

Nhưng cũng cần chỉ ra thêm rằng cả Get Out lẫn Lady Bird đều không có tên ở cả 10 hạng mục liên quan tới kỹ thuật của Oscar năm nay. Mới chỉ 5 phim vượt qua trở ngại đó để lên ngôi cao nhất là The Broadway Melody(1929), Grand Hotel (1932), It Happened One Night (1934), Annie Hall (1977) và Ordinary People (1980).

Thậm chí, nếu phim kinh dị Get Out của Jordan Peele giành giải Phim truyện xuất sắc, đó sẽ là tác phẩm đầu tiên kể từ Cavalcade (1933) ẵm tượng vàng quan trọng nhất với ít hơn 5 đề cử trong đêm trao giải.

Có lẽ nếu tính đến các hạng mục kỹ thuật, Dunkirk thực sự là “ông lớn”, và số lượng đề cử của bom tấn tâm lý chiến tranh do Christopher Nolan thực hiện lên tới con số 8, tức chỉ kém duy nhất The Shape of Water.

Tuy nhiên, không phim nào kể từ Grand Hotel (1932) thắng giải Phim truyện xuất sắc nhất mà không có đề cử tại các hạng mục về diễn xuất và kịch bản. Đó thực sự là trở ngại lịch sử cực lớn dành cho Dunkirk.

Theo zing.vn